Toğrul, ocaklarda yaşanabilecek iş cinayetlerini sordu

HDP Gaziantep Mv. Prof. Dr. Mahmut TOĞRUL, Gaziantep'teki Madem Ocakları ve Taş Ocaklarındaki faaliyetler sonucunda oluşan zararları, ve yaşanabilecek iş cinayetlerini meclis gündemine taşıdı. TOĞRUL, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez tarafından cevaplandırılması üzerine bir takım soru yönetti.

Taş ocaklarının faaliyeti sonucu oluşan tozlar, insanlar ve bitkiler üzerinde olumsuz etki yapar. Bu hava kirleticiler, bitki örtüsünün ve ekili alanların zarar görmesine neden olur. Taş ocaklarından çevreye verilen atık maddeler; çevredeki bitki örtüsüne, toprak yapısına, havaya, suya, tarım alanlarına ve canlı habitatlarına zarar verir. Değişik amaçlar için taş ocaklarından farklı özelliklerde taş üretilmektedir. Bu üretim, ocaklarda dinamit patlatarak ya da taşlar kesilerek yapılmaktadır.

Taş ve kum ocaklarında delici, kazıcı ve kırıcı ağır iş makinelerinin çalışıyor olmasından, ocaklarda kullanılan patlayıcılarla birlikte ciddi bir gürültü kirliliği de ortaya çıkmaktadır. Diğer bir husus ise, taş ocaklarında yapılan patlatmalara bağlı sarsıntıların verdiği zararlardır. Özellikle galeri patlatmalarında ortaya çıkan ani şok dalgası ve sarsıntı, yakın çevredeki konutların temel direncini azaltmakta, taş sıçraması veya kaya düşmeleri ve heyelanlara sebep olabilmektedir.  Patlamalar sonucunda ortaya çıkan toz ve dumandan en çok tarım alanları nasibini almaktadır.

Gaziantep’te halihazırda bilinen 8 adet taş ocağı olduğu söylenmektedir. Bunlardan 5’i Gaziantep-Nurdağı yolu üzerinde bulunmakta iken diğer 3’ü ise dış ilçelerde bulunmaktadır. Taş ocaklarının Sof Dağı diye bilinen bölgenin yamacında yer alması ve Sof Dağı’nın da Gaziantep’in hava aksının sağlandığı alanda olması Gaziantep için talihsiz bir durumdur. Gaziantep rüzgârını kuzey-batı yönünden alır ve bu bölgede tam olarak Sof Dağı’nın olduğu yeri işaret eder. Kentte bir diğer rahatsızlık yaratan taş ocağı ise Mavikent bölgesine yakın Mazmagor köyünün hemen yanında yer alan taş ocağıdır. Yerleşim yerlerine çok yakın olmasından kaynaklı çevreye ciddi anlamda zarar vermektedir.

 

Bu bağlamda;

1- Gaziantep ilinde bulunan taş ocağı sayısı kaçtır? Gaziantep’te ruhsat almayı bekleyen taş ocağı sayısı kaçtır? Gaziantep’te kaçak olarak işletilen taş ocağı tespit ettiniz mi?

2- Gaziantep’te bulunan taş ocaklarında kaç işçi çalışmaktadır? Taş ocaklarında 2002’den günümüze kaç işçi yaşamını yitirmiştir? Taş ocaklarının çevreye ve ocakta çalışan işçilerin sağlığına etkisi nedir?

3- Gaziantep’te bulunan tüm taş ocaklarının kendilerine yakın yerleşim yerlerine uzaklıkları ne kadardır?

4- İnsan sağlığının, tarım alanlarının, içme suları ve yeraltı su kaynaklarının zarar görmesine sebep olan bu ocakların denetim ve kontrolleri nasıl ve kimler tarafından yapılmaktadır? Bu denetimler ne sıklıkta yapılmaktadır?  

5- Faaliyet gösteren taş ocaklarının şartnamelere uygun işletilip işletilmediği hangi sıklıkta denetlenmektedir?

6-Her işletmenin tozlanmayı en aza indirecek tedbirleri alması konusunda bakanlığınız ne gibi önlemler almaktadır?

7-Gaziantep bölgesinde terk edilen ve çalışmalarına son verilen taş ocaklarında tesviye çalışmaları yapılarak çevreleri doğal peyzaja uygun bir hale getirilmiş midir?

8- Patla maların deprem fay hatlarına etkisi çok büyüktür. Gaziantep’te deprem fay hattına yakın bir taş ocağı var mıdır?

9- Gaziantep’teki taş ocaklarının hava kirliliğine etkisi nedir?

10 -Rüzgarın hızı, şiddeti ve yönüne göre çevreye dağılacak olan kireç tozlarının tarım ürünlerine verdiği zarar nedir? Bölgede tarımsal üretimdeki verim yıllara göre nasıl değişmiştir?

11-  Gaziantep’teki taş ocaklarına günlük olarak kaç adet damperli araç giriş-çıkış yapmaktadır?

Gaziantep ilinin başlıca metalik madenleri manganez, demir, krom ve alüminyumdur. Manganez ve demir cevherleşmeleri genellikle Şahinbey ilçesinde yer alırken, krom cevherleşmelerine İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde rastlanmaktadır. Bu yörelerdeki krom cevherleşmelerinin sayısı çok fazla olmakla birlikte, çoğunlukla rezervleri birkaç bin tonla sınırlı küçük boyutlu zuhurlar şeklindedir. Ayrıca İslahiye ilçesindeki bir diğer metalik maden cevherleşmeleri ise boksit yatak ve zuhurlarıdır. Şahinbey ilçesindeki manganez cevherleşmeleri % 30-49 arasında değişen Mn tenörüne sahip olup, bu ilçede toplam 45.200 ton manganez rezervi tespit edilmiştir.

İlimiz sınırları içinde maden rezervi mevcut, ancak ekonomik olarak işletmeye değer maden işletmesi mevcut değildir. 1928-1945 yılları arasında Nurdağı sınırları içerisinde kalan bölgede, 42 adet maden arama ruhsatı verildiği ve bunlardan 18’ine maden ocağı işletme ruhsatı verildiği belirtilmektedir. Mevcut ocaklardan 12’sinin halen maden çıkarmaya devam ettiği söylenmektedir. Ancak, kapanan ocaklar ile sondaj amaçlı yapılan kazılardan kaynaklanan yüzlerce derin çukur doğal havuzlar haline dönüşmüş olmasından, çukurlardan çıkarılan tonlarca toprak yığını bölgede tehlike saçmaktadır. Çukurların bir an önce kapatılması için ilgili bakanlıkların harekete geçmesi gerektiği belirtilirken, çukurların kapatılmaması durumunda binlerce ton maden atığının çevredeki çiftçilerin arazilerine ciddi zarar verebileceği ve yine çukurlarda biriken yağmur sularının tehlike saçtığı hatta zaman zaman can kayıplarının da yaşandığı kamuoyu tarafından söylenmektedir.

Bu bağlamda;

1- Gaziantep bölgesinde, maden arama ve maden ocağı işletme ruhsatı verilmiş olan ocaklardan kaçı faaliyetlerine devam etmektedir? Faaliyetlerine devam eden ocaklarda kaç işçi çalışmaktadır?

2- Gaziantep bölgesinde bakanlığınızın tespit ettiği kaçak maden işletmeleri var mıdır? Var ise söz konusu kaçak işletmeler hakkında hangi yasal işlemler yapılmıştır? 

3- 2002 yıllından günümüze Gaziantep’te gerek kaçak maden ocaklarında gerek ise resmi maden ocaklarında çalışan kaç işçi yaşamını yitirmiştir?

4- Gaziantep bölgesindeki maden ocakları bakanlığınız tarafından düzenli olarak denetlenmekte midir? Denetlenmekte ise ne sıkılıkta denetlenmektedir?

5- Gaziantep’te kapanan ocaklar ile sondaj amaçlı yapılan kazılardan sonra oluşmuş olan yüzlerce derin çukurların kapatılması için bakanlığınızın bir talimatı olmuş mudur? Oluşmuş olan çukurlardaki hafriyat taşınmış mıdır?

6- Sondaj amaçlı yapılan kazılardan sonra oluşmuş olan yüzlerce derin çukurlarda biriken sularda kaç kişi yaşamını yitirmiştir?

 

 

---